Twee gezichten

The Warm Heart of Africa? Malawi, het land dat intussen voor mij twee gezichten heeft gekregen. Ik heb een tijdje getwijfeld of ik deze weblog wel moest typen en online zetten maar aangezien ik, wat zwijgen betreft, een discipline heb die gelijk is aan die van opa, dus toch deze weblog. En wil ik ook het liefst een reëel beeld weergeven van Malawi, althans van hoe ik het meemaak en dan hoort er ook deze week een weblog bij.

Twee gezichten, omdat vooral de laatste week mij een aantal dingen steeds meer tegen de borst stoten. Twee gezichten, omdat Malawi zo’n ontzettend mooi land is, maar mij ook steeds meer dingen opvallen die op zijn zachts gezegd niet mooi zijn.

Twee gezichten omdat er enerzijds mensen zijn die heel hard aan het werk zijn om de Community vooruit te helpen. Zoals Joy, de man waar wij als vrijwilligers van Be More in huis mogen verblijven. Die bijna dagelijks bezig is om zaken in Malawi op orde te krijgen, discussies aangaat met regeringsleiders en parlementsleden om de positie van de jeugd en van de vrouw te verbeteren, die zo nieuwsgierig is naar de dagelijkse gang van zaken en de manier van problemen oplossen in de Westerse wereld, alleen om daar ideeën uit op te kunnen doen voor zijn eigen Community. Zoals Sara, die altijd voor je klaar staat, zorgzaam, oplettend en altijd de eerste die de handen uit de mouwen steekt. Zoals Sonny, die de eerste is die ’s ochtends op de tafel staat te verven, de laatste is die vertrekt, die eerste die ’s middags weer aan het werk is en ook dan weer de laatste die vertrekt. Zoals zo veel andere welwillende local members van Yodep die echt de handen uit de mouwen willen steken en dit met heel veel enthousiasme doen.

Anderzijds lijken er ook steeds meer mensen uit te springen die vooral graag willen profiteren van het vrijwilligers werk dat ze doen. Zoals Mary, die een overvol bord porech (pap van maïsmeel, water en suiker )wegkaapt terwijl de aanwezige kinderen het met een half bordje voor drie personen moeten doen. Dat terwijl het waarschijnlijk het enige is wat ze de hele dag gehad hebben en Mary er alles behalve uitziet alsof ze het nodig heeft. Dezelfde Mary die tijdens een volksdans steeds vraagt om met haar mee te dansen, en vervolgens tijdens die dans zegt dat het wel geld kost (terwijl geen ander moet betalen en een dergelijke verplichte bijdrage, naar alle waarschijnlijkheid, ook geen geval is geweest). Zoals Budha die de eerste dag aangeeft dat wat zal gebeuren met het donatiegeld zo snel mogelijk besproken zal worden, om vervolgens 3 weken op zich te laten wachten en zelfs wanneer wij een gesprek aanvragen probeert het nog zo lang mogelijk uit te stellen. Zoals Gift, een van de guards, die nadat hij een voetbal wedstrijd, een lunch en de nodige snacks, betaald heeft gekregen ook nog graag geld wil om eten te kopen voor zijn familie.

Twee gezichten omdat enerzijds ook hier de mensen willen delen, enthousiast zijn en inzet tonen om iets te willen bereiken. Zoals de moeder die met haar gehandicapte zoontje naar de special needs class komt en daar haar eigen bord met porech afstaat aan haar zoontje en een ander, haar volkomen onbekend, gehandicapt meisje (terwijl beiden al een bord gehad hadden), omdat ze nog honger leken te hebben. Zoals Justin, die (voor afrikaanse begrippen, je zou het niet in Nederland moeten proberen) altijd heel op tijd is en elk kind wel ergens voor enthousiast weet te krijgen. Zoals Charity, die overloopt van enthousiasme tijdens alle activiteiten en elke dag wel even ook nog bij het huisje langskomt na haar naailes om te kijken hoe het gaat. Zoals Olivia, die zo graag de was wil doen, en met het geld wat ze daarmee verdient spaart om haar opleiding mogelijk te maken.

Terwijl anderzijds hier voor het huis ook twee guards aanwezig zijn. De een is een schat van een man, voor Gift ben ik gaandeweg het respect verloren. Zo wist hij me op een avond te vertellen de manier van denken hier is dat, wanneer je 1000 kh verdient, je daarvan 700 kh uitgeeft aan bier. De rest is dan om je gezin van te kunnen onderhouden. En, dat alles is nodig om de armoede die er heerst te kunnen wegdrinken. Aangezien hij regelmatig met zakjes gin op zak te vinden is en ook niet altijd even helder uit de ogen kijkt ga ik er ondertussen eigenlijk van uit dat dit niet alleen de Malawiaanse manier van denken is maar bovenal zijn manier van denken.

Twee gezichten omdat enerzijds de mensen hier ontzettend gastvrij zijn, je altijd welkom bent, en niemand je een haar zou krenken. Zoals de oma van Joy die dolgelukkig is dat ik de moeite heb genomen om haar een keertje mee te gaan bezoeken. Zoals de mensen waar we home visits doen, die dankbaar zijn voor elk klein ding dat je voor ze doet of wat je voor ze meebrengt.

Maar, anderzijds ook mensen die graag vriendjes met je willen zijn omdat ze iets van je verwachten. Zoals Joanna, die een geforceerde vriendschap wil en tijdens de spelletjes van childrens corner je hand opeist, geen kind dat er ooit nog bij kan. Zoals Lindi die enkel mee wil lopen om te vragen of we voor haar een tas hebben, daarna is het gezelschap over. Zoals de ontzettend verwende mentaliteit van sommige mensen hier doordat er vaak vrijwilligers komen die dingen achterlaten. Zoals de mensen op straat die roepen ‘give me my money’.

Verder zal mij dan wel geen haar gekrenkt worden maar er zijn ook zoveel anderen hier. Zoals het jongentje dat krijsend op het pad ligt, onderweg van het project naar huisje, waar een vrouw met een stok op inslaat terwijl het jochie geen kant op kan. Eerst verstijfd van schrik, te geschrokken om iets te doen, ben ik er daarna al stop roepend erop afgerend om tot de ontdekking te komen dat er nog een aantal andere volwassenen aanwezig waren die lachend zaten te kijken en dat het kind te bang was om zich door me te laten troosten. Zoals Leo, onze lieve, speelse, onschuldige en enthousiaste pup, die gisteravond (waarschijnlijk na een 2de poging) vergiftigd is omdat iemand er anders over dacht. Leo die van iedereen enthousiast werd, die de eerste was om me bij aankomst bij het huisje van het project of van het weekend, altijd vrolijk kwispelend, springend en happend te begroeten. Leo, waarmee ik gister nog door de modder ben gerold toen ik met pa aan het bellen was, omdat hij me besprong, wilde spelen, en van geen wijken wist. Waardoor ik even later, volledig onwetend, met een wel heel erg bruin gezicht en een op mijn kont open gescheurde broek vrolijk naar binnen wandelde om door een lachsalvo en aan aantal verbaasde blikken te worden begroet. Leo die elke ochtend verwend werd met een aantal flinke boterhammen met pindakaas, zo nu en dan ook jam of voor de afwisseling eens honing, waardoor hij groeide als kool. Leo, de 5 maanden oude pup die nu ergens achter het huis begraven ligt omdat hij zo te goeder trouw was. Ik ga je heel erg missen lieve Leo!

Maar ook zoals alle andere dieren waarop men hier op een manier mee omgaat waar mij de haren van overeind gaan staan. De andere honden die graatmager zijn omdat ze geen eten krijgen, schuw en angstig omdat er naar ze geslagen en geschopt wordt. De kippen die aan de poten worden vastgehouden en waarmee door de lucht gezwaaid wordt, en de mini kittens in het restaurantje waar naar geschopt wordt op het moment dat ze te dichtbij komen.

Nu weet ik wel, dit is Afrika. Dit is Malawi, een van de allerarmste landen in Afrika en zelfs ter Wereld. Hier heerst een andere cultuur, mensen krijgen het op deze manier aangeleerd, hebben vaak zelf niets te eten, en zo kan ik nog wel even doorgaan maar al probeer ik vooral mezelf heel erg van al deze dingen te overtuigen, toch zal ik nooit begrijpen of snappen dat mensen op deze manier met mensen, dieren en dingen omgaan. Met als resultaat dat ik er momenteel, ook al sta ik nog altijd achter het principe van ontwikkelingshulp en ben ik zonder twijfel ook nog altijd blij dat ik ervoor heb gekozen om dit te gaan doen, erg veel moeite mee heb om het onderscheid te maken tussen de paar rotte appels en de mensen die wel heel hard willen en zo hun best doen.